VPA เพิ่มความชัดเจนของกฎหมายและสถาบันได้อย่างไร

ทำไมความชัดเจนจึงมีความสำคัญ

ความชัดเจนทางด้านกฎหมายและความชัดเจนด้านสถาบันหมายความว่าข้อกำหนดทางกฎหมายและบทบาทรวมถึงความรับผิดชอบด้านสถาบันมีความชัดเจนและไม่ขัดแย้งกันเอง ความชัดเจนเป็นสิ่งที่สำคัญของธรรมาภิบาลป่าไม้ที่ดีเนื่องจากช่วยให้ผู้มีส่วนได้เสียเข้าใจในสิทธิ ความรับผิดชอบ และภาระผูกพันต่างๆ

ความชัดเจนในกรอบกฎหมายสามารถช่วยให้ประเทศสามารถมีเครื่องมือด้านการกำกับดูแลที่ไม่ซับซ้อนและคงเส้นคงวา ซึ่งผู้มีส่วนได้เสียสามารถเข้าใจได้ง่าย ความชัดเจนดังกล่าวจะขึ้นอยู่กับระดับของความโปร่งใส และเป็นรากฐานของพันธะความรับผิดชอบ

ในทางกลับกัน หากไม่มีความชัดเจนในภาคป่าไม้ของประเทศก็จะทำให้เกิดปัญหาทางสังคม เศรษฐกิจ และ/หรือสิ่งแวดล้อมได้ โดยปัญหาอาจเกิดขึ้นเมื่อไม่มีความชัดเจนในเรื่องต่อไปนี้

• ใครมีสิทธิในที่ดินและต้นไม้
• อะไรคือไม้ถูกกฎหมายและอะไรที่ไม่ใช่
• กฎหมายใดบ้างที่จะสามารถใช้กับสถานการณ์หนึ่งๆ หากมีกฎหมายที่ขัดแย้งกันหลายฉบับ
• บริษัทไม้ใดที่มีข้อผูกพันที่จะตอบแทนต่อชุมชนท้องถิ่น
• สถาบันใดที่รับผิดชอบในแต่ละด้านของธรรมาภิบาลป่าไม้

ดังนั้นความชัดเจนจึงเกี่ยวข้องโดยตรงกับข้อตกลงการเป็นหุ้นส่วนด้วยความสมัครใจ (VPA) และระบบการประกันความถูกต้องตามกฎหมายของไม้ของข้อตกลงเหล่านี้

VPA สามารถเพิ่มความชัดเจนได้อย่างไร

ส่วนประกอบที่ถือว่ามีนัยสำคัญของกระบวนการ VPA คือการสนทนาแลกเปลี่ยนของผู้มีส่วนได้เสียหลายฝ่ายเพื่อตกลงยินยอมว่าสิ่งใดบ้างที่ทำให้ไม้เป็นไม้ถูกกฎหมาย ผู้มีส่วนได้เสียจะถกอภิปรายแลกเปลี่ยนกันในการทบทวนกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่มีอยู่ในประเทศส่งออกไม้เพื่อระบุว่ากฎหมายและระเบียบข้อบังคับใดบ้างที่จะรวบรวมไว้ในนิยามความถูกต้องตามกฎหมายของ VPA การสนทนาแลกเปลี่ยนเหล่านี้เป็นโอกาสสำหรับผู้มีส่วนได้เสียในเรื่องป่าไม้ที่จะระบุถึงข้อกำหนดทางกฎหมายและ/หรือการจัดระเบียบทางสถาบันที่คลุมเครือและไม่สอดคล้องกัน

เพื่อให้การสนทนาแลกเปลี่ยนเกิดขึ้นได้ ประการแรกผู้มีส่วนได้เสียจำเป็นต้องสามารถเข้าถึงและเข้าใจกฎหมายที่มีอยู่ จากนั้นผู้มีส่วนได้เสียจึงสามารถถกอภิปรายกฎหมาย โดยเริ่มจากการถกอภิปรายภายในกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียแต่ละกลุ่มเองและจากนั้นร่วมกับกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียกลุ่มอื่นๆ เพื่อมุ่งเน้นไปที่ความไม่สอดคล้องกันของกฎหมายและเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา ดังนั้นกระบวนการที่จะเพิ่มความชัดเจนจะขึ้นอยู่กับทั้งการมีส่วนร่วมและระดับของความโปร่งใส

จนถึงปัจจุบัน การพิจารณาหารืออย่างรอบคอบของผู้มีส่วนได้เสียในเรื่องนิยามความถูกต้องตามกฎหมายในกระบวนการ VPA ได้ระบุถึงความขัดแย้งในเรื่องต่างๆ ดังต่อไปนี้

• การเแปลความกฎหมายของขั้นตอนในการตัดไม้
• กฎหมายเกี่ยวกับการจัดสรรสัญญา กฎหมายหนึ่งกำหนดให้เป็นการประมูลแข่งขัน ขณะที่อีกกฎหมายหนึ่งอนุญาตให้รัฐมนตรีใช้ดุลยพินิจ
• ความรับผิดชอบของหน่วยงานต่างๆ ของรัฐที่เกี่ยวกับการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม

บ่อยครั้งที่กระบวนการจัดทำนิยามความถูกต้องตามกฎหมายจะเผยให้เห็นถึงความไม่คงเส้นคงวา ความขัดแย้งกันเอง และ/หรือ การทับซ้อนกันของกฎหมายและระเบียบข้อบังคับต่างๆ ของประเทศดังกล่าว ดังนั้นกระบวนการนี้จึงสามารถระบุถึงการปฏิรูปกฎหมายที่จำเป็นในการพัฒนานิยามความถูกต้องตามกฎหมายซึ่งจะทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่ายพอใจ ยกตัวอย่างเช่น VPA ได้ระบุถึงการปฏิรูปกฎหมายและ/หรือระเบียบข้อบังคับที่จำเป็นเพื่อให้เกิดการยอมรับในสิทธิ์ตามจารีตประเพณี ป่าชุมชน และตลาดภายในประเทศ

นอกเหนือจากการเพิ่มความชัดเจนทางด้านกฎหมายแล้ว กระบวนการ VPA ยังช่วยเพิ่มความชัดเจนในทางสถาบันอีกด้วย ภาคผนวกต่างๆ ของ VPA ซึ่งบรรยายถึงระบบการประกันความถูกต้องตามกฎหมายของไม้ คณะกรรมการดำเนินงานร่วม ใบรับรอง FLEGT การตรวจสอบที่เป็นอิสระ และข้อมูลสาธารณะ ทั้งหมดนี้ทำให้เกิดความชัดเจนว่าใครมีความรับผิดชอบในเรื่องอะไร บทบาทและความรับผิดชอบที่ชัดเจนเป็นพื้นฐานของพันธะความรับผิดชอบที่ได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้นในภาคป่าไม้